Waarom een stijlgids voor vertalers zo belangrijk is
Elk bedrijf, elke vereniging en elke organisatie heeft een eigen merk, het imago dat ze naar de wereld uitstralen. Dit imago spreekt uit alle communicatie, zelfs uit de kleuren op de website en uit de formulering van e-mails.
Deze merkidentiteit moet op alle fronten hetzelfde zijn en dus ook in alle vertalingen. Elk vertaalproject moet dan ook in het verlengde van het merk liggen. Als jouw organisatie projecten aan meerdere vertalers toewijst, is er een efficiënte manier om in elk project de juiste merkuitstraling te verzekeren: een stijlgids voor de vertalers.
Wat is een stijlgids voor vertalers precies?
Een stijlgids is een naslagdocument dat de consistentie in een vertaalproject helpt te verzekeren. In dit document staan alle regels en conventies waaraan de vertalers zich moeten houden bij het omzetten van een tekst in de ene taal naar een andere taal.
Een stijlgids bevat informatie over de merkspecifieke syntaxis en typografie, het gewenste register en de adaptatieregels voor alle betrokken landen/talen. Vertalers gebruiken de stijlgids als leidraad wanneer zij bepaalde elementen van een internationaal merk afstemmen op een specifieke regio.
Dit zijn enkele zaken die in een stijlgids aan de orde komen:
- interpunctie (het juiste type aanhalingstekens, spatiëring, enz.)
- spelling en typografie (het gebruik van hoofdletters, cijfers al dan niet voluit schrijven, afkortingen)
- opmaak (wanneer je tekst vet of cursief maakt, wanneer je symbolen of speciale tekens gebruikt)
- adaptatie (maateenheden converteren, de notatie van telefoonnummers)
- lokalisatie (andere productnamen per land en dergelijke)
- voorkeuren van klanten (wel of juist niet te gebruiken termen of uitdrukkingen)
- de algemene of specifieke toon van de content
Een stijlgids bestaat enerzijds uit regels aangaande het merk die voor alle talen gelden en anderzijds uit land-/taalspecifieke regels.
Wat zijn de voordelen van een stijlgids voor vertalers?
Met een stijlgids verloopt het vertaalproces sneller, omdat de mate van consistentie in de opgestelde/vertaalde teksten hoger is.
De vertalers en editors beschikken over kant-en-klare regels en normen, zodat ze minder vragen hoeven te stellen en meer tijd overhouden voor hun eigenlijke werk. Het scheelt ook de revisors tijd, want ze hoeven minder te corrigeren en inconsistenties recht te trekken.
Dat levert vertalingen op die klinken alsof ze in hun eigen taal geschreven zijn, maar toch in alle talen dezelfde merkidentiteit uitdragen.
In zijn definitieve vorm zorgt een stijlgids dus voor consistentie binnen meerdere projecten, maar het samenstellen van een stijlgids zorgt daarnaast voor een groter draagvlak van de inhoud, zowel bij de klant als bij het vertaalbureau.
Idealiter wordt een stijlgids gemaakt door het vertaalbureau, zeker wanneer een project meerdere talen omvat. Daarbij moet het team van het vertaalbureau wel nauw samenwerken met het communicatieteam van de klant. Denk aan vertalers en projectmanagers, maar ook aan de ontwerpers, die over de lay-out en typografie gaan.
Dit biedt nog een voordeel: doordat de teams direct betrokken zijn bij het maken van de stijlgids en de vertalers en revisors al doende feedback kunnen geven, kan de stijlgids worden bijgewerkt om de consistentie en efficiëntie verder te verhogen.
Hoe ziet een goede stijlgids eruit?
Een mooi voorbeeld van een goede stijlgids is die van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Hoewel deze stijlgids meer over het maken dan over het vertalen van content gaat, zijn dezelfde principes van toepassing.
In het eerste gedeelte worden de vorm en structuur van de publicaties van de OESO besproken, samen met stijlrichtlijnen en valkuilen met betrekking tot bepaalde termen en uitdrukkingen. Het tweede gedeelte gaat over de typografische regels, zoals interpunctie, hoofdletters en cijfers.
Uiteraard hoeft niet elke stijlgids zo uitgebreid te zijn als deze van de OESO, maar je team kan dit wel als blauwdruk voor hun eigen versie gebruiken.
De kracht van een merk moet niet alleen uit het logo en de tagline spreken, maar ook uit alle communicatie, van drukwerk en digitale advertenties tot bedrijfsnieuws en interne documenten. Als je die kracht van je merk ook in andere talen wilt laten spreken, is het raadzaam om een stijlgids voor vertalers te hebben.
